ﻋﺪم ﺗﻌﺎدل ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ، ﺑـﻪ ﺳـﺒﺐ،ﺗﺨﺮﯾﺐ ﺻـﻨﻌﺘﯽ ﻃﺒﯿﻌﺖ، آﻟﻮده ﺷﺪن ﻣﻨﺎﺑﻊ از ﺟﻤﻠﻪ آب، ﺧﺎک و ﻫﻮا را ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪه اﺳﺖ. وﺟﻮد ﯾﮏ ﮐﺮه ﺧﺎﮐﯽ ﻣﺸﺘﺮک ﺑﯿﻦ ﻣﺮدم ﺟﻬﺎن، ﻋﻼﯾﻖ ﻣﺸﺘﺮﮐﯽ را ﺑﺮای اﻧﺴﺎﻧﻬﺎ ﺑﻮﺟﻮد آورده اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﯽﺑﺎﯾﺴﺖ ﻫﺮ روز ﺑﻪ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮ در اﯾﻦ زﻣﯿﻨﻪ ﻧﺎﯾﻞ آﯾﻨﺪ. ﯾﮑﯽ از آن ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﯽ ﻫﺎ، ﻫﻢ آواﯾﯽ در ﻣﺒﻨﺎی ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ ﻣﺪﻧﯽ ﻧﺎﺷﯽ از اﯾﺮاد ﺧﺴﺎرات ﺑﺮ ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ اﺳﺖ، ﮐﻪ واﺟﺪ ﻓﻮاﯾﺪ ﻧﻈﺮی و ﻋﻤﻠﯽ ﻋﺪﯾﺪه ای ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﯽ در رواﺑﻂ ﻣﻮﺟﻮد ﻣﯿﺎن ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ و اﺳﺘﻘﺮار و ﺗﺪاوم ﺣﯿﺎت ﺑﺸﺮی ﺑﺎزﻧﻤﺎﯾﯽ ﻣﯽﮐﻨﺪ و ﺑﺮ آن ﻫﺴﺘﯿﻢ ﮐﻪ ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ ﻣﺪﻧﯽ ﻧﺎﺷﯽ از اﯾـﺮاد ﺧﺴﺎرات ﺑﺮ ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ را از ﻣﻨﻈﺮ ﻓﻘﻪ و ﺣﻘﻮق داﺧﻠﯽ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار دﻫﯿﻢ. ﻣﻮﺿﻮع ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴـﺖ در ﺟﻬـﺖ ﻣﻨـﺎﻓﻊ ﺑﺸﺮی و از ﺑﯿﻦ ﺑﺮدن آﺛﺎر ﻣﺨﺮب ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬﺎی ﺻﻨﻌﺘﯽ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑﻪ ﻣﺴﺄﻟﻪ ای ﺟﺪی در ﺟﻬﺎن ﻣﻌﺎﺻﺮ ﮔﺮدﯾﺪه اﺳﺖ و ﺑﺸﺮﯾﺖ را ﻣـﻮرد ﺗﻬﺪﯾـﺪ ﻗﺮار داده اﺳﺖ. ﺑﺮای ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ اﯾﻦ ﺗﻬﺪﯾﺪ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ اﻗﺪاﻣﯽ ﻗﺎﻃﻊ از ﻃﺮﯾﻖ اﺗﺨﺎذ ﺗﺪاﺑﯿﺮ ﻣﻨﺎﺳﺐ دارد. روﯾـﻪ ﻋﻤﻠـﯽ ﻣﺤـﺎﮐﻢ اﯾـﺮان ﺑﺮاﺳـﺎس ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ﺗﻘﺼﯿﺮ اﺳﺖ و آﻧﭽﻨﺎن ﮐﻪ ﺷﺎﯾﺴﺘﻪ اﺳﺖ ﭘﺎﺳﺨﮕﻮی اﯾﻦ ﻫﻤﻪ آﻟﻮدﮔﯽ و ﺗﺨﺮﯾـﺐ و ﺟﺒـﺮان ﺧﺴـﺎرت وارد ﺑـﺮ ﻣﺤـﯿﻂ زﯾﺴﺖ ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﻟﺬا ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻟﺰوم ﺟﺒﺮان ﺧﺴﺎرات وارده ﺑﺮ ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ و ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ ﻣﺪﻧﯽ ﻧﺎﺷﯽ از آن، ﮐﻪ از ﺟﺎﯾﮕﺎه وﯾـﮋه ای در ﻋﻠﻢ ﺣﻘﻮق ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ.

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش فلسفه به کودکان بر خودکارآمدی تحصیلی دانش آموزان دختر پایه چهارم ابتدایی انجام گرفت. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه گواه بود. دوره پیگیری نیز دوماهه اجرا شد. جامعه آماری شامل دانش آموزان دختر پایه چهارم ابتدایی بود که در سال تحصیلی 1401-1400 در شهر شهرکرد مشغول به تحصیل بودند. نمونه در این پژوهش شامل 60 دانش آموز دختر پایه چهارم ابتدایی بود که با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب و با گمارش تصادفی در گروه های آزمایش و گواه جایدهی شدند (30 دانش آموز در گروه آزمایش و 30 دانش آموز در گروه گواه). سپس معلم دانش آموزان حاضر در گروه آزمایش، آموزش فلسفه به کودکان را طی کارگاهی 8 ساعته آموخته و طی 12 هفته در 12 جلسه 75 دقیقه ای به صورت گروهی برای دانش آموزان کلاس اجرا نمود. پرسشنامه مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه خودکارآمدی تحصیلی (مورگان-جینکز، 1999) بود. داده های حاصل از پژوهش به شیوه تحلیل واریانس آمیخته با استفاده از نرم افزار آماری SPSS23 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که آموزش فلسفه به کودکان از طریق معلمان بر خودمهارگری (0001>P؛ 56/0=Eta؛ 23/74=F) دانش آموزان تاثیر داشته است. بر اساس یافته های پژوهش می توان چنین نتیجه گرفت که آموزش فلسفه با آشنایی دانش آموزان با ﻣﻬﺎرت ﻫﺎی ﻫﻤﮑﺎری و ﺗﻔﮑﺮ، ﺑﻬﺒﻮد ارﺗﺒﺎﻃﺎت و ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ ﭘﺬﯾﺮی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، رشد تفکر انتقادی و کشف توانایی های شناختی و ادراکی می تواند به عنوان یک روش کارآمد جهت بهبود خودکارآمدی تحصیلی دانش آموزان مورد استفاده قرار گیرد.